Квота для приема на работу инвалидов – это количество рабочих мест, установленное в процентах от среднесписочной численности работников работодателя, для приема на работу инвалидов, которых работодатель обязан трудоустроить.

Организациям, численность работников которых составляет более 100 человек, законодательством субъекта Российской Федерации устанавливается квота для приема на работу инвалидов в процентах к среднесписочной численности работников.

Организациям, численность работников которых составляет более 100 человек, установлена квота для приема на работу инвалидов в размере от 2 до 4 процентов к среднесписочной численности работников. Работодателям, численность которых составляет менее чем 35 человек и не более 100 человек, законодательством субъекта Российской Федерации может устанавливаться квота для приема на работу инвалидов в размере не выше 3 процентов среднесписочной численности работников.

Работодатели обязаны ежемесячно предоставлять органам службы занятости информацию о наличии вакантных рабочих мест (должностей), созданных или выделенных рабочих местах для трудоустройства инвалидов в соответствии с установленной квотой для приема на работу инвалидов, включая информацию о локальных нормативных актах, содержащих сведения о данных рабочих местах, выполнении квоты для приема на работу инвалидов.

Трудоустройство инвалидов осуществляется с учетом индивидуальной программы реабилитации инвалида, выданной федеральным учреждением медико-социальной экспертизы, содержащей заключение о рекомендуемом характере и условиях труда.

Форма индивидуальной программы реабилитации или абилитации инвалида утверждена приказом Министерства труда и социальной защиты Российской Федерации от 13 июня 2017 г. № 486н «Об утверждении порядка разработки и реализации индивидуальной программы реабилитации или абилитации инвалида, индивидуальной программы реабилитации или абилитации ребенка-инвалида, выдаваемых федеральными государственными учреждениями медико-социальной экспертизы, и их форм».

Индивидуальная программа реабилитации инвалида является обязательной для исполнения организациями независимо от организационно-правовых форм и форм собственности.

В случаях, предусмотренных Трудовым кодексом, другими федеральными законами и иными нормативными правовыми актами Российской Федерации, работодатель обязан: соблюдать установленные для инвалидов сокращенную продолжительность рабочего времени, ограничения на привлечение их к выполнению труда, к выполнению работ в ночное время, а также к сверхурочным работам. Не привлекать их к работе в выходные дни и нерабочие праздничные дни, предоставлять отпуск без сохранения заработной платы до 60 календарных дней в году и т.п.

Контроль за приемом на работу инвалидов в пределах установленной квоты с правом проведения проверок, выдачи обязательных для исполнения предписаний и составления протоколов об административных правонарушениях осуществляет Министерство труда и социальной защиты Республики Татарстан.

За исполнение работодателем обязанности по созданию или выделению рабочих мест для трудоустройства инвалидов в соответствии с установленной квотой для приема на работу инвалидов, а также отказ работодателя в приеме на работу инвалида в пределах установленной квоты предусмотрена административная ответственность в виде наложения административного штрафа (к административной ответственности может быть привлечено не учреждение, а должностное лицо, в связи с ненадлежащим исполнением своих служебных обязанностей) в размере от пяти ДОС десяти тысяч рублей (ст.5.42 Кодекса Российской Федерации об административных правонарушениях).

В случае непредставления или несвоевременного представления работодателем сведений о квотировании, резервировании рабочих мест для трудоустройства инвалидов, создании специального рабочего места для трудоустройства инвалидов предусмотрена административная ответственность в виде предупреждения или наложения административного штрафа на должностных лиц – от трехсот до пятисот рублей, на юридических лиц – от трех до пяти тысяч рублей (ст.19.7 Кодекса Российской Федерации об административных правонарушениях).

В соответствии с п.п. 2 п.1 ст.6 Закона РТ от 24.07.2006г. №60 ЗРТ «О квотировании и резервировании рабочих мест для инвалидов и граждан, особо нуждающихся в социальной защите» работодатели имеют право трудоустраивать инвалидов и граждан, особо нуждающихся в социальной защите, на арендованные у других работодателей рабочие места в счет установленной квоты, минимального количества специальных рабочих мест и количества резервируемых мест для инвалидов.

Из вышеизложенного следует, что выделение, в случае необходимости создания рабочих мест для трудоустройства инвалидов и граждан, особо нуждающихся в социальной защите, в соответствии с решениями об установлении квоты является не правом, а обязанностью.

Инвалидларны эшкә алу өчен Квота-эш бирүче хезмәткәрләренең исемлек буенча уртача саныннан процентларда билгеләнгән эш урыннары саны, эш бирүче эшкә урнашырга тиешле инвалидларны эшкә урнаштыру өчен.
Хезмәткәрләре саны 100 кешедән артык булган оешмаларга Россия Федерациясе субъекты законнары нигезендә инвалидларны эшкә алу өчен квота эшчеләрнең исемлек буенча уртача санына карата процентларда билгеләнә.
Хезмәткәрләр саны 100 кешедән артык булган оешмаларга инвалидларны эшкә алу өчен квота билгеләнгән. 35 кешедән дә ким булмаган һәм 100 кешедән дә артмаган эш бирүчеләргә Россия Федерациясе субъекты законнары нигезендә инвалидларны эшкә алу өчен эшчеләрнең исемлек буенча уртача саныннан кимендә 3 процент күләмендә квота билгеләнергә мөмкин.
Эш бирүчеләр ай саен халыкны эш белән тәэмин итү хезмәте органнарына инвалидларны эшкә урнаштыру өчен билгеләнгән квота нигезендә эш урыннары (вазыйфалар), инвалидларны эшкә урнаштыру өчен билгеләнгән эш урыннары (вазыйфалар), шул исәптән әлеге эш урыннары турында мәгълүмат булган локаль норматив актлар, инвалидларны эшкә алу өчен квота үтәлеше турында мәгълүмат бирергә бурычлы.
Инвалидларны эшкә урнаштыру Федераль медик-социаль экспертиза учреждениесе тарафыннан бирелгән инвалидны реабилитацияләүнең индивидуаль программасын исәпкә алып гамәлгә ашырыла, ул тәкъдим ителә торган характер һәм хезмәт шартлары турында бәяләмә алган.
Инвалидны реабилитацияләүнең яки реабилитацияләүнең индивидуаль программасы формасы Россия Федерациясе Хезмәт һәм социаль яклау министрлыгының 2017 елның 13 июнендәге 486н номерлы «инвалидны реабилитацияләүнең яисә абилитацияләүнең индивидуаль программасын, медик-социаль экспертиза федераль дәүләт учреждениеләре тарафыннан бирелә торган инвалид баланы реабилитацияләүнең яисә абилитацияләүнең индивидуаль программасын эшләү һәм гамәлгә ашыру тәртибен һәм аларның рәвешләрен раслау турында»боерыгы белән расланган.
Инвалидны тернәкләндерүнең индивидуаль программасы оештыру-хокукый формаларына һәм милек рәвешләренә бәйсез рәвештә оешмалар тарафыннан үтәлергә тиеш.
Хезмәт Кодексында, башка федераль законнарда һәм Россия Федерациясенең башка норматив хокукый актларында каралган очракларда Эш бирүче инвалидлар өчен билгеләнгән эш вакытының кыскартылган озынлыгын, аларны хезмәткә җәлеп итүгә, төнлә эшләрне башкаруга, дәрестән тыш эшләргә җәлеп итүгә чикләүләрне үтәргә тиеш. Ял көннәрендә һәм эшләми торган бәйрәм көннәрендә аларны эшкә җәлеп итмәү, хезмәт хакын елына 60 календарь көнгә кадәр саклап калмыйча ял бирү һ. б.
Тикшерүләр үткәрү, үтәү өчен мәҗбүри булган күрсәтмәләрне бирү һәм административ хокук бозулар турында беркетмәләр төзү хокукы белән инвалидларны билгеләнгән квота чикләрендә эшкә алуны Татарстан Республикасы Хезмәт һәм социаль яклау министрлыгы контрольдә тота.
Эш бирүченең инвалидларны эшкә урнаштыру өчен билгеләнгән квота нигезендә эш урыннары булдыру яки бүлеп бирү бурычын үтәве, шулай ук эш бирүченең инвалидны эшкә алу өчен билгеләнгән квота чикләрендә эшкә алудан баш тартуы өчен административ штраф салу рәвешендә административ җаваплылык каралган (учреждение түгел, ә вазыйфаи зат административ җаваплылыкка тартылырга мөмкин, үз хезмәт вазыйфаларын тиешенчә үтәмәүгә бәйле рәвештә, биштән ун мең сумга кадәр (административ хокук бозулар турында Россия Федерациясе кодексының 5.22 статьясы).
Эш бирүче тарафыннан инвалидларны эшкә урнаштыру өчен эш урыннары квоталау, резервлау, инвалидларны эшкә урнаштыру өчен махсус эш урыны булдыру турындагы мәгълүматларны тапшырмау яки вакытында тапшырмау очрагында вазифаи затларга – өч йөз сумнан биш йөз сумга кадәр, юридик затларга өч йөз сумнан биш мең сумга кадәр административ штраф салу (административ хокук бозулар турында Россия Федерациясе Кодексының 19.7 ст.) каралган.
«Инвалидлар һәм социаль яклауга аеруча мохтаҗ гражданнар өчен эш урыннары квоталау һәм резервлау турында» 2006 елның 24 июлендәге 60-ТРЗ номерлы ТР Законының 6 статьясындагы 1 п.2 п. нигезендә эш бирүчеләр инвалидларны һәм социаль яклауга аеруча мохтаҗ гражданнарны билгеләнгән квота, махсус эш урыннарының минималь саны һәм инвалидлар өчен резервлана торган урыннар саны исәбенә башка эш бирүчеләрдә арендага алу хокукына ия.
Югарыда бәян ителгәннәрдән күренгәнчә, инвалидларны һәм социаль яклауга аеруча мохтаҗ гражданнарны эшкә урнаштыру өчен эш урыннары булдыру кирәк булган очракта, квота билгеләү турындагы карарларга туры китереп, эш урыннары бирү хокукы түгел, ә бурыч булып тора.